Ανάμεσά τους, οι γυναίκες μηχανικοί του τμήματος συντήρησης γνωρίζουν με κλειστά μάτια κάθε του λειτουργία. Το A320 έχει πάνω από 2.000 διακριτά εξαρτήματα και οι μηχανικοί του τα γνωρίζουν όλα. Άλλες έξι συνάδελφοί τους, σε άλλα τμήματα της Τεχνικής Διεύθυνσης, φροντίζουν για την απρόσκοπτη λειτουργία των αεροσκαφών και την ομαλή διεξαγωγή των πτήσεων. Όλες τους νιώθουν ότι συμμετέχουν σε κάτι σημαντικό, σε κάτι που αλλάζει τις ζωές των ανθρώπων που ταξιδεύουν για δουλειές, σπουδές, διακοπές ή για την οικογένεια. Δεν έχουν απέναντί τους μόνο μηχανήματα, οθόνες, γαλλικά κλειδιά και αλγόριθμους, έχουν και ανθρώπους, τους επιβάτες τους.
Όλες οι κυρίες με τις οποίες μιλήσαμε δηλώνουν ότι πάντοτε στο μυαλό τους έχουν την εμπιστοσύνη με την οποία τις περιβάλλει ο επιβάτης. Και αυτή την εμπιστοσύνη την τιμούν και την κερδίζουν καθημερινά, η καθεμία από το πόστο της, είτε ρυθμίζει το σύστημα πλοήγησης στο πιλοτήριο, είτε επιδιορθώνει μεταλλικά μέρη στο εργαστήριο, είτε υπολογίζει μαθηματικά μοντέλα χρήσης και συντήρησης. Το ότι είναι λίγες τις καθιστά πολύτιμες. Το ότι κάνουν μια δύσκολη και πολύπλοκη εργασία τις κάνει ακόμα πολυτιμότερες.
Μέρα και νύχτα στο υπόστεγο
Όταν το 2013 η κ. Αλεξία Ιωάννου ξεκίνησε, ως τελειόφοιτος του τμήματος Μηχανικών Αεροσκαφών του ΤΕΙ Χαλκίδας, την πρακτική της στην AEGEAN, δεν γνώριζε ότι στην πρώτη γραμμή των μηχανικών δεν υπήρχε τότε καμία γυναίκα. «Ούτε το πρόσεξα ούτε με ένοιαξε», μας λέει σήμερα, «επειδή από την πρώτη στιγμή ενθουσιάστηκα και αγαπούσα πολύ την αεροπορία και τα αεροπλάνα».
Από την αρχή αντιμετώπισε τις επιφυλάξεις της οικογένειάς της. «Ο πατέρας μου, προερχόμενος κι εκείνος από τον χώρο της αεροπορίας, είχε χρειαστεί να εργαστεί για μεγάλα διαστήματα στο εξωτερικό και ανησυχούσε ότι, αν ακολουθούσα παρόμοια καριέρα, αυτό θα είχε επίπτωση στη ζωή μου και στην οικογένειά μου. Όταν είδε, όμως, ότι αυτή η ασχολία με έκανε να νιώθω χαρούμενη και ολοκληρωμένη, με στήριξε ολόψυχα».
Την ίδια εποχή, ήρθε για πρακτική και η κ. Αγγελική Ταχλιαμπούρη, από το ίδιο τμήμα των ΤΕΙ Χαλκίδας. «Η αλήθεια είναι ότι συνάντησα ένα κλίμα ευγενικής αμηχανίας, αφού οι συνάδελφοι δεν είχαν εργαστεί ξανά με γυναίκες. Δεν ήταν αυτονόητο ότι ξέραμε τη δουλειά, έπρεπε να το αποδείξουμε, όπως κάθε μηχανικός που έκανε την πρακτική του, άλλωστε».
Ο κ. Γιάννης Αλούκος, αναπληρωτής Τεχνικός Διευθυντής της εταιρείας, ήταν από εκείνους που βοήθησαν στην ενσωμάτωση των γυναικών στο τμήμα. «Επειδή, όπως στις περισσότερες χώρες, έτσι και στην Ελλάδα όντως πρόκειται για ανδροκρατούμενο επάγγελμα, οι γυναίκες μηχανικοί έχουν μία ακόμη πρόκληση –εκτός από την ίδια τη δουλειά– να αντιμετωπίσουν. Γι' αυτό και μάλλον είναι πιο αποφασισμένες να αποδείξουν ότι κάνουν εξίσου καλά τη δουλειά τους με τους άντρες συναδέλφους τους που είναι χρόνια στον κλάδο.
Όταν αρχίσαμε να δεχόμαστε φοιτητές για την πρακτική τους, με την προοπτική κάποιοι από αυτούς να προσληφθούν, διαπιστώσαμε ότι η επίδοση των γυναικών ήταν υψηλή. Δεν χρειάστηκε να επιβάλουμε με κάποιον τρόπο την παρουσία τους ούτε είχαμε τέτοιο σκοπό. Οι ίδιες, με την απόδοση, τις επιδόσεις και τις ικανότητές τους, ενσωματώθηκαν ως ισότιμα μέλη της ομάδας και η ένταξή τους ήταν ομαλή από την πρώτη μέρα».
Η κ. Μαρία Χατζηχριστοφή άρχισε να εργάζεται στην AEGEAN ως αεροσυνοδός το 2011, αλλά η αγάπη της για την αεροπορία και η φυσική της κλίση την έκαναν να στραφεί στο επάγγελμα του μηχανικού. «Οι δικοί μου ξαφνιάστηκαν. Κάποιοι άλλοι νόμιζαν ότι σκοπός μου είναι να καταλήξω σε κάποιο γραφείο. Αλλά εγώ το είχα αποφασίσει».
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της AEGEAN, κ. Δημήτρης Γερογιάννης, θυμάται χαρακτηριστικά την περίπτωσή της: «Μου είπε ο Τεχνικός Διευθυντής μας ότι μια κυρία από το πλήρωμα καμπίνας θέλει να γίνει μηχανικός. "Μετά χαράς", απάντησα, "αρκεί να βεβαιωθούμε ότι ξέρει τι ακριβώς σημαίνει αυτή η δουλειά". Την κάλεσα στο γραφείο μου και διαπίστωσα ότι γνωρίζει πολύ καλά και είναι αποφασισμένη».
Η κ. Χατζηχριστοφή ολοκλήρωσε την εκπαίδευσή της, πέρασε με εξαιρετικό βαθμό τις εξετάσεις, έγινε μηχανικός και σήμερα εργάζεται στη συντήρηση επιπέδου γραμμής πτήσεων με δικαίωμα υπογραφής. «Είναι κοπιαστική εργασία», μας λέει. «Σηκώνουμε βάρη, χειριζόμαστε εργαλεία, κρεμόμαστε από ιμάντες, εργαζόμαστε στο ύπαιθρο. Αλλά δεν θα το άλλαζα με τίποτα. Είναι αυτό που ονειρεύτηκα και αυτό κάνω».
Και η κ. Ταχλιαμπούρη συμπληρώνει: «Όπως και όλοι οι συνάδελφοί μας, εργαζόμαστε μέρα και νύχτα, στην πίστα, με ήλιο, με κρύο, με βροχή. Δεν είναι η δουλειά μας αποκλειστικά στο υπόστεγο ούτε αποκλειστικά στην Αθήνα. Κάνουμε επιδιορθώσεις βλαβών σε νησιά, ακόμα και εκτάκτως στο εξωτερικό, αν η βλάβη συμβεί εκτός έδρας». Η κ. Χατζηχριστοφή θυμάται χαρακτηριστικά: «Ένα μεσημέρι ήρθαμε για τη βάρδια και μας ενημέρωσαν ότι ένα αεροσκάφος μας βρισκόταν με βλάβη στις Βρυξέλλες. Μαζέψαμε τα εργαλεία και τα ανταλλακτικά, πήγαμε, το επιδιορθώσαμε επιτόπου και επιστρέψαμε το βράδυ». Το διηγείται και τα μάτια της λάμπουν. «Χαίρομαι την κάθε μέρα», λέει.
Στη βαριά συντήρηση εργάζεται και η κ. Σοφία Παυλίδου. Ως η πιο μικροκαμωμένη, την προτιμούν για κάθε εργασία που απαιτεί πρόσβαση σε στενά και δύσκολα σημεία του αεροσκάφους. «Είναι ένα από τα πλεονεκτήματά μας», λέει χαμογελώντας και τονίζει ότι η επιδεξιότητα των χεριών τους είναι, πολλές φορές, ανώτερη από εκείνη των αντρών συναδέλφων τους. «Κάποιες δουλειές απαιτούν μυϊκή δύναμη, κάποιες άλλες ελιγμούς και επιδεξιότητα. Η ομάδα πρέπει να έχει άτομα με ικανότητες που αλληλοσυμπληρώνονται».
Πώς αντιμετωπίζει ο περίγυρος το γεγονός ότι κάνει ένα «αντρικό», στη συνείδηση πολλών, επάγγελμα; «Το να λες ότι είσαι μηχανικός αεροσκαφών προκαλεί πάντα εντύπωση. Ο κόσμος δεν έχει συνηθίσει την παρουσία μας σε αυτόν τον χώρο». Η δουλειά του μηχανικού απαιτεί συνεννόηση με πολλές άλλες ειδικότητες. «Εκτός από τους συναδέλφους μας, μιλάμε και με τους πιλότους, με το πλήρωμα, με το προσωπικό εδάφους, κανείς δεν περιορίζεται στενά στο αντικείμενό του. Η εργασία μας είναι ομαδική και η συνεργασία απαραίτητη».
Σε αυτό συμφωνεί και η κ. Αρετή Δραγώνα. «Η ικανότητα επικοινωνίας είναι προαπαιτούμενο. Πρέπει μεν μονίμως να διαβάζεις, αλλά ταυτόχρονα πάντα να ρωτάς και να ακούς τους συναδέλφους σου, παλαιότερους και νεότερους. Το αεροπλάνο εξελίσσεται και μαζί του εξελισσόμαστε κι εμείς, μαθαίνοντας νέες τεχνολογίες και μεθόδους. Για παράδειγμα, πρόσφατα εκτελέσαμε αλλαγή ριναίου σκέλους, μια πολύ δύσκολη εργασία για την οποία συνεργαστήκαμε με τους πιο έμπειρους μηχανικούς μας, την αναλάβαμε από την αρχή και την εκτελέσαμε με τον καλύτερο τρόπο».
Η κ. Στέλλα-Δέσποινα Λαρεντζάκη είναι ηλεκτρονικός, με ειδίκευση, μεταξύ άλλων, στο σύστημα πλοήγησης. «Το αεροπλάνο είναι μια συναρπαστική μηχανή. Σε αυτό βρίσκουν εφαρμογή όλοι οι κανόνες της φυσικής, των μαθηματικών, της χημείας, της ηλεκτρολογίας, της μηχανολογίας, έχει τα πάντα. Βλέπεις τις θεωρητικές σου γνώσεις να βρίσκουν εφαρμογή στον πραγματικό κόσμο. Είναι ένα αντικείμενο εργασίας που δεν θα βαρεθείς ποτέ».
Οι επιφυλάξεις της οικογένειας αποτελούν πάντα έναν παράγοντα που οι γυναίκες μηχανικοί έπρεπε να ξεπεράσουν. Η κ. Κάτια Γεωργιάδου είχε, επιπλέον, και το θέμα της μετοίκησης. «Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Κύπρο και οι γονείς μου δεν ένιωθαν άνετα με το ενδεχόμενο να φύγω. Ως κοριτσάκι, ασχολιόμουν με τον χορό και τη μουσική, και αυτό τους ήρθε λίγο απότομα, τους φάνηκε μεγάλη μεταστροφή. Τώρα, βέβαια, πετάνε με τα αεροπλάνα που συντηρώ, νιώθουν ασφάλεια και σιγουριά και είναι περήφανοι». Χρειάστηκε να προσπαθήσει περισσότερο από όσο κάποιος άντρας συνάδελφός της; «Ξεκάθαρα», απαντά.
«Πολλές φορές και για τα αυτονόητα. Όμως, στην AEGEAN διαπίστωσα ότι κανείς δεν δίνει σημασία στο φύλο. Εδώ κρίνεσαι από το πώς εργάζεσαι και πώς συνεργάζεσαι. Η όποια αμφιβολία υπάρχει στο μυαλό κάποιου μπορεί να πηγάζει από κάποιο στερεότυπο ή από το ότι μια κοπέλα δεν του φαίνεται αρκετά δυνατή ή αρκετά ψηλή. Αλλά η δύναμη και το ύψος δεν παίζουν κανένα ρόλο όταν μια εργασία πρέπει να γίνει σε στενό σημείο ή απαιτεί την ύψιστη επιδεξιότητα και λεπτές κινήσεις».
Τα στερεότυπα μπορεί να υπήρχαν στις παλαιότερες γενιές, τονίζει ο κ. Αλούκος. Ωστόσο, «ακόμα κι αν κάποιος θα ήθελε να τα εκφράσει, το περιβάλλον είναι έτσι δομημένο που δεν θα το κάνει ποτέ». Ο ίδιος τονίζει δύο ακόμα πλεονεκτήματα των γυναικών μηχανικών: «Πρώτον, είναι καλύτερες στο διάβασμα, πιο μελετηρές. Δεύτερον, όποτε εντάχθηκε μια κοπέλα σε ομάδα αντρών, η συνολική συμπεριφορά τους επηρεάστηκε προς το καλύτερο – είναι γνωστό ότι ο κώδικας επικοινωνίας μεταξύ αντρών δεν είναι ακριβώς με το "σεις" και με το "σας"».
Σήμερα, στο line και στο base maintenance, στη λεγόμενη «πρώτη γραμμή» της συντήρησης, απασχολούνται δέκα γυναίκες. «Η συνεργασία δεν διαφέρει από εκείνη με έναν άντρα μηχανικό», αναφέρει ο κ. Χρήστος Νάτσιος, Διευθυντής Συντήρησης. «Ποτέ δεν έχω δεχτεί αναφορά ή παράπονο από τους υπευθύνους ή τους επόπτες για εκείνες. Αλλά και ποτέ δεν έχει έρθει κάποια να μας πει ότι δεν θέλει ή δεν μπορεί να κάνει κάποια δουλειά επειδή είναι κοπιαστική. Θα την αναλάβει κανονικά και, αν χρειαστεί, θα ζητήσει τη σχετική βοήθεια ή θα ζητήσει κάποιος άλλος από εκείνες βοήθεια. Γιατί η συνεργασία είναι το άλφα και το ωμέγα. Δεν υπάρχει one man show ή one woman show στην αεροπορία. Δεν μπορεί να τα ξέρει ένας όλα. Όλοι συνεργάζονται με όλους».
Κουλτούρα ισότητας
Στις διοικητικές θέσεις της Τεχνικής Διεύθυνσης τηςAEGEAN, οι μισές από τις θέσεις ευθύνης ανήκουν σε γυναίκες. Αξιέπαινη επίδοση και ποσοστό που δύσκολα συναντάς ακόμα και σε εταιρείες με αποκλειστικά δουλειές γραφείου. Αλλά ο Διευθύνων Σύμβουλος κ. Γερογιάννης δεν βρίσκει κάτι παράξενο σε αυτό: «Για να πω την αλήθεια, αυτός ο έπαινος μου μοιάζει λίγο κενός. Στην AEGEAN, από την πρώτη μέρα γυναίκες αναλάμβαναν θέσεις ευθύνης, όπως η επικεφαλής του λογιστηρίου μας, η επικεφαλής του συστήματος κρατήσεων, η επικεφαλής του Τμήματος Διαχείρισης Τιμών και Τιμολογιακής Πολιτικής, η επικεφαλής των Υπηρεσιών Εδάφους στο αεροδρόμιο της Αθήνας. Δεν ετέθη ποτέ ως στόχος, ως ζητούμενο. Απλώς επιλέγαμε πάντα τον κατάλληλο άνθρωπο για τη θέση. Δεν χρειάστηκε καν να το συζητήσουμε, να το προσπαθήσουμε ή να το επιβάλουμε, μας ήταν απόλυτα φυσικό».
Έτσι, όταν το 2013 εμφανίστηκαν οι πρώτες υποψήφιες μηχανικοί, δεν υπήρξε ο παραμικρός δισταγμός. «Με χαροποίησε όταν είδα ότι προσλάβαμε κοπέλες. Μάλιστα, οι ίδιες ζήτησαν να απασχοληθούν στην καθημερινή συντήρηση, που είναι το πιο απαιτητικό κομμάτι. Κι επειδή γνωρίζω ότι στο μυαλό των ανθρώπων καμιά φορά υπάρχουν εδραιωμένες αντιλήψεις, στα όρια των προκαταλήψεων, είχα τον νου μου από την αρχή για το ενδεχόμενο οι κοπέλες αυτές να μην τύχουν δίκαιης μεταχείρισης στην πορεία και στην εξέλιξή τους. Όμως, επειδή η εταιρεία από το ξεκίνημά της έχει μια συγκεκριμένη νοοτροπία και περνάει στους ανθρώπους της αξίες όπως αξιοκρατία, ισότητα, σεβασμός και ακεραιότητα, τότε δεν χρειάζεται καν να τονίσεις το αυτονόητο. Κανείς δεν ήρθε να μας πει πως αμφιβάλλει για ένα στέλεχος ότι δεν τα καταφέρνει επειδή είναι γυναίκα. Δεν υπήρξε ποτέ στην AEGEAN τέτοια νοοτροπία και, αν κάποιοι άνθρωποι είχαν τέτοιες ιδέες, δεν τους δόθηκε ποτέ η ευκαιρία ή το έδαφος να τις εκφράσουν».
Η εταιρεία, όμως, δεν έχει μόνο υπαλλήλους, έχει και πελάτες. Ορισμένοι επιβάτες, ενδεχομένως ακόμη και σήμερα, μπορεί να αναπαράγουν στερεότυπα που δεν θέλουν τις γυναίκες ικανές να αναλάβουν τέτοιους ρόλους. Ο κ. Γερογιάννης είναι κατηγορηματικός: «Χαιρόμαστε για τις γυναίκες μηχανικούς μας, όπως και για όλους τους ανθρώπους της οικογένειας της AEGEAN, που τιμούν την εμπιστοσύνη μας και δουλεύουν σκληρά για να παρέχουν ποιοτικές υπηρεσίες σε όλους τους επιβάτες μας». Η Διεθνής Ένωση Αερομεταφορών (ΙΑΤΑ) έχει αναλάβει την πρωτοβουλία 25by2025, σύμφωνα με την οποία οι αεροπορικές εταιρείες θα αυξήσουν τον αριθμό των γυναικών σε ανώτερες θέσεις στο 25% κατ' ελάχιστο. «Στη συνολική ανώτερη διοικητική ομάδα των 70 ατόμων, εμείς ήδη καλύπτουμε και ξεπερνάμε αυτό το ποσοστό», τονίζει ο κ. Γερογιάννης, «και μάλιστα χωρίς να το επιβάλλουμε. Άξιοι άνθρωποι προχωρούν και εξελίσσονται».
Ειδικές αποστολές
Η κ. Ελένη Λιανού είναι Διευθύντρια του Τμήματος Ειδικών Εφαρμογών και διετέλεσε Engineering Manager για δέκα χρόνια. Με σπουδές αεροναυπηγικής, εργάζεται στην AEGEAN από το 2000 και, ουσιαστικά, μεγάλωσαν η μία την άλλη. Έχει συμμετάσχει και έχει επιβλέψει την παραλαβή κάθε νέου αεροσκάφους της AEGEAN από το 2007. Όταν το 2009 ανέλαβε Engineering Manager, ήταν η πρώτη γυναίκα που αναλάμβανε τόσο υψηλή θέση σε τεχνικό τμήμα. «Η καθημερινότητά μου περιλαμβάνει καθετί ειδικό και εξειδικευμένο, που δεν ανήκει στις καθημερινές λειτουργίες της εταιρείας. Αυτό τον καιρό, είμαι υπεύθυνη για τις παραλαβές των νέων αεροσκαφών Α320neo, είμαι ο συνδετικός κρίκος της εταιρείας με τον κατασκευαστή σε οτιδήποτε τα αφορά. Μεταξύ άλλων, ασχολούμαι με τη διαμόρφωση των αεροσκαφών, τις τεχνικές τους παραμέτρους, το είδος των καθισμάτων, τον διάκοσμο, τους χώρους του πληρώματος και των επιβατών, οτιδήποτε μπορεί ο πελάτης να επιλέξει από τον κατασκευαστή». Επιπλέον, οι γνώσεις της ως μηχανικού τής δίνουν τη δυνατότητα –και την ευθύνη– να είναι επικεφαλής της ομάδας τηςAEGEAN η οποία ελέγχει και παραλαμβάνει κάθε νέο αεροσκάφος στον στόλο, τόσο από τεχνικής όσο και από κανονιστικής πλευράς. «Την εποχή που σπούδαζα, ήταν δύσκολο ακόμα και να εξηγήσω σε κάποιον που με ρωτούσε ποιο ακριβώς είναι το αντικείμενό μου. Ευτυχώς, τα πράγματα έχουν αλλάξει και οι νέες κοπέλες έχουν την ευκαιρία, όπως δείχνει το παράδειγμα της AEGEAN, να ακολουθήσουν την κλίση τους και τα όνειρά τους σε αυτό το υπέροχο επάγγελμα».
Διάδοχος της κ. Λιανού στη θέση της Διεύθυνσης του Τμήματος Μελετών είναι, εδώ και λίγο καιρό, η κ. Λουίζα Μακιάρη. «Δουλειά μας είναι να παρακολουθούμε τους κανονισμούς και τις οδηγίες που έρχονται από τις αεροπορικές ή τις κρατικές αρχές και από τον κατασκευαστή, ώστε ο στόλος μας να είναι ασφαλής και αξιόπλοος. Κάνουμε τις μελέτες που χρειάζονται, διαπιστώνουμε αν οι οδηγίες αυτές προϋποθέτουν τεχνικές ή άλλες εργασίες και προσαρμογές, τις προωθούμε στα αντίστοιχα τμήματα και σε συνεργασία μαζί τους παρακολουθούμε την υλοποίησή τους». Με σπουδές αεροναυπηγικής και ειδίκευση στον σχεδιασμό συστημάτων πλοήγησης, εργάζεται στην AEGEAN από το 2014, αρχικά ως Avionics Engineer προερχόμενη από την Olympic Air. Στο μυαλό της «λειτουργούν» όλα τα εξαρτήματα του αεροσκάφους και μαζί τους οι νόμοι και οι διαδικασίες που τα διέπουν. Σαν ένας εξομοιωτής πτήσης με καρφιτσωμένους πάνω του τους κανονισμούς. Είναι ειδική στο τεχνικό αντικείμενο και προϊσταμένη πολλών αντρών.
«Ποτέ δεν συνάντησα δυσπιστία που να προέρχεται από το γεγονός ότι είμαι γυναίκα, αλλά ούτε και είχα ποτέ ευνοϊκή μεταχείριση. Κάθε κρίση ή έπαινος προέρχεται αποκλειστικά από το αποτέλεσμα της δουλειάς μας». Το γραφείο της κυρίας Μακιάρη «βλέπει» στο υπόστεγο όπου εκτελούνται οι εργασίες επισκευής. «Κάθε φορά που βγάζουμε ένα αεροσκάφος έτοιμο για πτήση, νιώθουμε ικανοποίηση και υπερηφάνεια. Δεν το συνηθίζεις ποτέ αυτό, είναι πάντα συναρπαστικό». Η κ. Βάνα Καρδάση είναι Διευθύντρια του Τμήματος Αυτοματοποίησης και Βελτιστοποίησης Διαδικασιών. «Δουλειά μας είναι ο "ηλεκτρονικός" συντονισμός σε πραγματικό χρόνο όλων των ενεργειών που εκτελούνται καθημερινά από τους συναδέλφους όλων των τμημάτων που εμπλέκονται στη συντήρηση των αεροσκαφών, η καλύτερη υποστήριξη των συναδέλφων μέσω software για την υλοποίηση των διαδικασιών και η αποτύπωση όλων αυτών των ενεργειών σε στοιχεία που οδηγούν στη συνεχή βελτίωση του τρόπου δουλειάς και επικοινωνίας όλων των τμημάτων και κατά συνέπεια και της αποτελεσματικότητας. Υλοποιούμε τα εργαλεία εκείνα (λογισμικό και διαδικασίες) που μας επιτρέπουν να αποτυπώνουμε ηλεκτρονικά κάθε δραστηριότητα στο τεχνικό τμήμα. Για παράδειγμα, αναλύοντας όλα τα δεδομένα που έρχονται από τους μηχανικούς της πρώτης γραμμής, προλαμβάνουμε βλάβες προτού συμβούν. Κάθε αεροπλάνο καταγράφει τις παραμέτρους της λειτουργίας του και παράγει δεδομένα που τα αναλύουμε, γνωρίζουμε τι ακριβώς μας "λέει" το κάθε σύστημα και εξασφαλίζουμε τη σωστή λειτουργία του,παρεμβαίνοντας πριν χρειαστεί. Ειδικότερα στα νέα αεροσκάφη Α320neo, τα συστήματα θα μας "μιλούν" σε πραγματικό χρόνο εν ώρα πτήσης». Κατά την περίοδο που η AEGEAN εξέταζε την ανανέωση του στόλου της, το τμήμα αυτό διενήργησε όλες τις προσομοιώσεις για το κόστος στην περίπτωση επιλογής του ενός κατασκευαστή ή του άλλου. «Είχαμε δημιουργήσει ένα μαθηματικό μοντέλο που υπολόγισε το κόστος συντήρησης για τα επόμενα δώδεκα χρόνια για κάθε δεδομένη επιλογή». Με σπουδές μαθηματικών, εργάζεται στην AEGEAN από το 2001. Το πιο πρόσφατο πρότζεκτ της ομάδας της είναι η χρήση φορητών συσκευών (tablets) από τους μηχανικούς. «Με τη διαδικασία αυτή απλοποιείται το γραφειοκρατικό κομμάτι της καθημερινής δουλειάς και έτσι αποφορτίζονται οι μηχανικοί μας της πρώτης γραμμής. Παράλληλα, εξοικονομούμε ετησίως περίπου τέσσερις τόνους χαρτί. Σχεδιάσαμε το λογισμικό, περάσαμε νύχτες με τους μηχανικούς στο υπόστεγο και στη ράμπα του αεροδρομίου, για να δούμε πώς ακριβώς εργάζονται και τι προβλήματα πρέπει να τους λύσουμε. Λατρεύω τη δουλειά μου, είναι δημιουργική, πάντα κάτι μαθαίνω και μοιράζω τη γνώση».
Τέχνη και τεχνική
Η κ. Ευτυχία Κολοβού είναι Προϊσταμένη Προγραμματισμού Συντήρησης. «Δουλειά μας είναι η οργάνωση όλων των εργασιών που πρέπει να γίνουν σε κάθε αεροσκάφος. Θα βρούμε τον κατάλληλο χρόνο, τα άτομα, τα διαθέσιμα υλικά και τον χώρο,λαμβάνοντας υπόψη τον καιρό, το πρόγραμμα πτήσεων για κάθε αεροσκάφος ξεχωριστά, αλλά και στο σύνολό τους». Ειδικά τη θερινή περίοδο, κατά την οποία όλα τα αεροσκάφη είναι σε χρήση και κάποια σταθμεύουν σε αεροδρόμια εκτός Αθήνας (π.χ. Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, Ρόδος, Χανιά, Λάρνακα), ο συντονισμός είναι ακόμα δυσκολότερος. Σαν ένα Sudoku στο οποίο αλλάζουν συνεχώς τα νούμερα. «Πρέπει να ξέρεις τι προσωπικό απαιτείται, τι εργαλεία θα έχει, τι θα κάνεις αν χρειαστεί εκτάκτως να αποσταλούν τεχνικοί άλλων ειδικοτήτων για κάτι απρογραμμάτιστο. Είναι ένα περιβάλλον στο οποίο δεν θα νιώσει άνετα κάποιος που θέλει να βάζει τα πράγματα σε "κουτάκια". Όσο και να θες να οργανωθείς, όλο και κάτι θα συμβεί που θα σου αλλάξει το πρόγραμμα: μια βλάβη, ο καιρός, μια καθυστέρηση. Χρειάζεται προσαρμοστικότητα και η ικανότητα να προβλέπεις». Με θητεία έντεκα ετών στην AEGEAN και δεκαεννέα στον αεροπορικό χώρο, μελέτησε μόνη της τα εγχειρίδια του μηχανικού αεροσκαφών, έδωσε εξετάσεις και πήρε το πτυχίο της EASA (European Aviation Safety Agency). «Δεν αρκούν οι διοικητικές ικανότητες, είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζεις και τη δουλειά του μηχανικού. Μόνο έτσι έχεις επίγνωση του τι οργανώνεις, τι σημαίνει η κάθε σου απόφαση για τον κάθε εργαζόμενο και την ομάδα».
Η κ. Ναυσικά Καρνεσσιώτου είναι Προϊσταμένη Αποθήκης Ανταλλακτικών. Φροντίζει να υπάρχουν διαθέσιμα τα ανταλλακτικά και τα εργαλεία για κάθε επισκευή. Αυτό σημαίνει ότι διαχειρίζεται πάνω από 15.000 κωδικούς, όλους με barcode για την αυτοματοποιημένη παρακολούθησή τους από την αποθήκη μέχρι το αεροπλάνο, και πίσω στην αποθήκη όταν χρειάζεται, προσαρμόζει το ύψος αποθεμάτων για κάθε ανταλλακτικό ανάλογα με τη χρήση του, κ.λπ. «Η πολυπλοκότητα της δουλειάς, ο μεγάλος αριθμός ανταλλακτικών και η ανάγκη άμεσης εξυπηρέτησης των μηχανικών απαιτεί υψηλού επιπέδου μηχανογραφική υποστήριξη. Ο μηχανικός ενημερώνει σε πραγματικό χρόνο, όπου και αν βρίσκεται εντός ή εκτός Ελλάδας, για το ανταλλακτικό που χρειάζεται και όλη η διαδικασία μπαίνει άμεσα σε λειτουργία και παρακολουθείται μέσα από το ηλεκτρονικό σύστημα για την ενιαία παρακολούθηση της συντήρησης». Η συνεργασία της με τους μηχανικούς είναι συνεχής, όπως επίσης με κατασκευαστές εξαρτημάτων, μεταφορείς και τελωνεία. Επιπλέον, επιβλέπει τις αποστολές υλικών σε σταθμούς εκτός Αθήνας και σε επισκευαστικά κέντρα του εξωτερικού όπου βρίσκονται αεροσκάφη της AEGEAN, παρακολουθεί τις ημερομηνίες λήξης των εξαρτημάτων, φροντίζει για τις πιστοποιήσεις τους κ.λπ. «Η δουλειά μου είναι μαζί προκαθορισμένη και απρόβλεπτη, έχει ευρύ αντικείμενο. Καλοδέχομαι το βάρος της ευθύνης, γιατί μαζί έχω και τη χαρά της δημιουργικότητας και μιας επιπλέον γνώσης, που απλώνεται σε πολλές ειδικότητες. Πρέπει να ξέρεις τις βασικές ανάγκες, τις δυσκολίες και τους στόχους κάθε συνεργάτη. Χρειάζεται συντονισμός (και εδώ το υψηλό επίπεδο μηχανοργάνωσης και αυτοματοποίησης βοηθάει), ακρίβεια και σεβασμός». Ως συνδετικός κρίκος πολλών τμημάτων, δουλειά της είναι να ενημερώνει για το τι σημαίνει και τι προϋποθέτει κάθε τους αίτημα. «Ουσιαστικά, το "μεταφράζουμε" στις ενέργειες που απαιτούνται. Είμαστε ο ενδιάμεσος που γνωρίζει τι συμβαίνει από το υπόστεγο μέχρι τις οικονομικές υπηρεσίες και τη διοίκηση». Στην AEGEAN δηλώνει ότι βρήκε κάτι που της έλειπε έως τότε. «Μέχρι εκείνη τη στιγμή άλλαζα συχνά δουλειές, αλλά από τότε που μου δόθηκε αυτή η θέση ευθύνης, αμέσως αποφάσισα ότι ήθελα να μεγαλώσω σ' αυτή τη δουλειά και να γράψω μια προσωπική ιστορία σ' αυτή την εταιρεία».
Η κ. Σοφία Κατσάκου, Διευθύντρια Συνεργείων, βρέθηκε στην AEGEAN μέσω ενός προγράμματος εκπαίδευσης στελεχών. Έχει σπουδάσει μεταλλειολόγος μηχανικός στο ΕΜΠ και έχει εργαστεί στις εγκαταστάσεις της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα, διενεργώντας μελέτες σε λατομεία και ορυχεία. Το βιογραφικό της κίνησε το ενδιαφέρον της διοίκησης, που φρόντισε να την εντάξει στην εταιρεία. Σήμερα είναι επικεφαλής ενός ολόκληρου τμήματος τεχνικών, με πολλές επιμέρους ειδικότητες.
«Στο Ελασματουργείο επιδιορθώνουμε μεταλλικά μέρη του αεροπλάνου, όπως στις πτέρυγες, στον κινητήρα και αλλού. Στο Διαγνωστικό Τμήμα ελέγχουμε με ειδικό εξοπλισμό για φθορές, μέχρι και μια μικρή γρατζουνιά. Στο Τμήμα Ιnterior, για οτιδήποτε χαλάσει στην καμπίνα: καθίσματα, ντουλάπια, φώτα. Στο βαφείο εφαρμόζεται το χρώμα όπου χρειάζεται μετά το πέρας των εργασιών. Συντηρούμε τις μπαταρίες του αεροσκάφους, γεμίζουμε τις φορητές φιάλες οξυγόνου, φτιάχνουμε μέχρι και τις καφετιέρες». Πώς νιώθει όντας επικεφαλής τόσων αντρών; «Στην προηγούμενη δουλειά μου ήμουν υπεύθυνη για ένα συνεργείο 150 αντρών που εργάζονταν στη στοά. Αυτό που κάνω εδώ δεν είναι περίπατος, αλλά τουλάχιστον είχα μια εξοικείωση. Το ότι είμαι γυναίκα δεν έχει καμία σημασία, την αξία του ο κάθε άνθρωπος τη δείχνει μέσα από το έργο του». Ως υπεύθυνη για τόσες ετερόκλητες ειδικότητες, έχει συνεχή κατάρτιση και εκπαιδεύσεις. «Το αντικείμενο αλλάζει και εξελίσσεται. Αυτόν τον καιρό προετοιμαζόμαστε για εξειδικευμένες επισκευές σε νέα υλικά που χρησιμοποιούνται στα αεροπλάνα –τα composite (σύνθετα) υλικά–, σε δομικά μέρη κινητήρα, εργασία την οποία μέχρι πρότινος αναθέταμε σε συνεργεία στο εξωτερικό. Είμαστε ενθουσιασμένοι και το περιμένουμε με ανυπομονησία».
Η δύναμη της θέλησης
Κοινό χαρακτηριστικό όλων των γυναικών με τις οποίες μιλήσαμε είναι η προσήλωση στο όραμά τους και επίσης η αφοσίωση στη δουλειά τους, με λαμπρά αποτελέσματα. Αυτό δεν εκπλήσσει και τόσο. Όταν κάποιος προσπαθεί να σπάσει το στερεότυπο «δεν είναι αυτή δουλειά για σένα», προσπαθεί ακόμα περισσότερο. Έχει θέληση, στόχους και δύναμη να τους κυνηγήσει και να τους κατακτήσει. Τέτοια άτομα είναι πολύτιμα σε κάθε οργανισμό.
Άτομα που δεν υπολόγισαν τα εμπόδια, άτομα που δεν ακολούθησαν «παραδοσιακούς» επαγγελματικούς δρόμους, οι οποίοι θα «ταίριαζαν» στο φύλο τους, αλλά που ακολούθησαν τα όνειρά τους και τα έκαναν πράξη. Μακάρι κάθε εργαζόμενος σε κάθε εταιρεία να είχε τη θέληση, την αντισυμβατικότητα και το θάρρος που διαθέτουν αυτές οι γυναίκες, καθώς και την ευκαιρία να βρεθεί σε ένα εργασιακό περιβάλλον που υποστηρίζει και καλλιεργεί αυτά τα χαρακτηριστικά. Πίσω στο υπόστεγο και στις νεαρές μηχανικούς, το μήνυμα προς τις νέες κοπέλες που θέλουν να ακολουθήσουν αυτό το επάγγελμα είναι ξεκάθαρο: «Να μη φοβούνται να πουν αυτό που θέλουν και να μη διστάζουν να κυνηγήσουν το όνειρο ή την κλίση τους», τονίζει η κ. Λαρεντζάκη. «Αν θέλουμε να πετύχουμε κάτι, δεν φτάνει η σκέψη, χρειάζεται και δράση. Μπορεί σε κάποιους να μην αρέσουν οι επιλογές μας, αλλά η ζωή είναι δική μας και εμείς θα ζήσουμε με τις επιλογές μας».
Και η κ. Αλεξίου το συνοψίζει άψογα: «Είναι μια δουλειά γεμάτη προκλήσεις. Είναι μαγεία να μπεις, να γνωρίσεις, να μάθεις και να εντρυφήσεις. Είναι θαυμάσιο να εργάζεσαι σε μια τέτοια εταιρεία, με τέτοιες υποδομές και τέτοιο ήθος. Όταν το περιβάλλον, οι άνθρωποι και ο τρόπος εργασίας βρίσκονται σε τέτοιο επίπεδο, μπορείς να κάνεις θαύματα».
